بيماري ناخن فرورونده در گوشت وپارونیشیا یعنی عفونت گوشه ناخن، يك بيماري شايع مربوط به ناخن‌هاست كه باعث ايجاد يك شرايط دردناك و غيرطبيعي در انگشت مشكل‌دار مي‌شود. ناخن فرورونده زماني به‌وجود مي‌آيد كه لبه‌هاي ناخن (يك طرف يا هر دو طرف) در بافت نرم كنار بستر رشد ناخن فرو بروند و در داخل آن رشد كنند و باعث ايجاد يك درد شديد و همچنين به وجود آمدن بستر عفونت مي‌شود. ناخن فرورونده مي‌تواند هم در دست و هم در پا اتفاق بيفتد اما به‌طور شايع، بيشتر انگشتان پا و بخصوص انگشت شست پا گرفتار مي‌شود.
اتیولوژی(علل) :
عوامل آناتوميک و رفتاري بسياري درعفونت وفرورفتگي ناخن دخيل هستند که از آن جمله مي‌توان به تروماهاوصدمات ورزشی،کفش تنگ ونامناسب،کوتاه کردن نادرست ناخن،استعداد ژنتيکي، تعريق بيش از حد و بهداشت نامناسب پا اشاره کرد مي‌توان آنها را در چند دسته خلاصه كرد:
– نگهداری نامناسب: مراقبت نامناسب از انگشتان و ناخن‌ها زمينه فرورفتن ناخن را در بافت اطرافش به‌وجود مي‌آورد. بسيار كوتاه كردن ناخن و گرفتن آن از نزديك بستر ناخن، گرد كوتاه كردن ناخن، كندن گوشه‌هاي آن، كندن ناخن با دست به جاي استفاده از قيچي مخصوص يا ناخن‌گير، همه از مثال‌هاي نگهداري نامناسب از ناخن هستند.
– كفش نامناسب: استفاده از كفش‌هاي تنگ، داراي پنجه كوتاه، كفش‌هاي باريك، كفش‌هايي با شماره كوچك‌تر، پوشيدن كفش‌هاي پاشنه بلند كه فشار را روي پنجه و انگشتان متمركز مي‌كند و حتي پوشيدن جوراب‌هاي تنگ باعث مي‌شوند انگشتان بيشتر از حد طبيعي تحت فشار قرار بگيرند و زمينه ناخن فرورونده ايجاد شود.
– آسيب به ناخن‌ها: هر نوع فشار و يا ضربه به انگشتان و ناخن‌ها مي‌تواند باعث فرورفتن ناخن به داخل گوشت شود. لگد زدن با نوك پنجه، روي پنجه راه رفتن، انداختن وسايل سنگين روي انگشتان و ايجاد زخم يا جراحت در بافت انگشتان باعث مي‌شود ناخن به داخل گوشت كنار خود رشد كند و ناخن فرورونده ايجاد شود. آسيب‌ها و جراحات مختلف به ناخن‌ها همچنين باعث مي‌شود بعد از بهبود اوليه، ناخن فرم طبيعي خود را از دست بدهد و يا كلفت‌تر شود و مستعد بيماري شود.این موارددرورزشکاران وافرادی که کارهای سخت انجام میدهند شایع است.
– مشكلات ناخن و انگشتان: اصلي‌ترين علت به‌وجود آمدن ناخن فرورونده، مشكلات ساختاري خود ناخن است. ناخن‌هايي كه قوس بيشتري دارند، بيشتر از ناخن‌هاي تخت مستعد اين بيماري هستند. بعضي ناخن‌ها هم به‌طور ژنتيكي گوشه‌هاي فرورونده دارند يا سرپايين هستند. مشكلات ساختاري ناخن‌ها ممكن است در اثر بيماري‌ها هم باشد و يا به‌خاطر ضربه به‌وجود آمده باشد، اما اغلب ژنتيكي است. انگشتان چاق و گوشتالو كه بافت آنها در فشار از دوطرف ناخن بالا مي‌زند و يا انگشتاني كه به سمت پايين خم مي‌شوند هم مي‌توانند باعث ناخن فرورونده باشند. اضافه وزن وچاقی مفرط هم یکی ازعلل مهم ابتلابه این بیماری است.
علائم ناخن فرو رونده چيست؟
درد اصلي‌ترين و آزارنده‌ترين علامت پارونیشیا و ناخن فرو رونده است. فرو رفتن ناخن در بافت كناري باعث تغيير رنگ آن و تا حدودي تيره‌تر شدن بافت مي‌شود. درد ناخن فرو رونده با ايجاد فشار ناشي از پوشيدن كفش شدت بيشتري پيدا مي‌كند و به‌طور كلي ناخن مبتلا، به هر نوع فشاري حساس است. در مراحل پيشرفته بيماري، ناخن حتي نمي‌تواند وزن يك ملحفه را هم روي خود تحمل كند. ضربه زدن به ناخن فرو رفته مي‌تواند باعث ايجاد يك درد بسيار شديد و تير كشنده شود كه تا ساق تير مي‌كشد. فرو رفتن ناخن در بافت به عنوان يك جسم خارجي مي‌تواند زمينه را براي عفونت و التهاب ناشي از آن هم آماده كند و بعد از مدتي قرمزي، تورم و گرمي هم كه علامت سلوليت است به علائم ناخن فرو رونده اضافه مي‌شود.
ترشح چركي، ترشح مايع سفيدرنگ و آبكي از ناخن و همچنين ترشحات خون‌آلود هم از ديگر علائم اين بيماري است. بافت اطراف ناخن هم در اين بيماري حتي در صورت وجود نداشتن عفونت هم به‌خاطر التهاب متورم مي‌شود. در مراحل پيشرفته در شرايط نرمال و درحاليكه به انگشت هيچ فشاري هم وارد نمي‌شود رشد تدريجي ناخن به داخل بافت هم ايجاد درد مي‌كند
چگونه مي‌توان از اين بيماري پيشگيري كرد؟
مهم‌ترين نكته براي پيشگيري از ابتلا به اين بيماري اجتناب از عوامل زمينه‌ساز است كه در قسمت ابتدايي اين مطلب به آنها اشاره شد. مراقبت صحيح از ناخن‌ها، مراجعه به يك متخصص در صورت وجود نقايص ساختاري و درمان آنها، تعويض كفش‌هاي نامناسب، مراقبت و بررسي مرتب پاها بعد از راه رفتن‌هاي طولاني، استفاده از ناخن‌گيرهاي مناسب و متناسب با اندازه ناخن‌ها، جلوگيري از كلفت شدن ناخن‌ها با گرفتن به موقع آنها و رعايت موارد بهداشتي پا در موقع گرفتن ناخن از روش‌هاي اصلي پيشگيري است.
پوشيدن كفش تميز و پاكيزه نگهداشتن پا هم مانع از ايجاد عفونت در صورت به وجود آمدن ناخن فرو رونده مي‌شود. اگر ناخن مشكل‌دار داريد به‌طور مرتب از مواد ضدعفوني‌كننده براي شست‌وشوي پا استفاده كنيد.اقرادی که مبتلابه تعریق بیش ازحد پا هستند بایدمراقبت بیشتر نموده وپاها را شستشوی مرتب نموده ودرمعرض هوای آزاد قرار دهند.
گرفتن صحيح ناخن‌ها نكته اصلي پيشگيري است. آنها را خيلي نزديك به بستر ناخن نبريد و خيلي كوتاه نكنيد. آنها را در راستاي خط طبيعي رشدشان ببريد. گوشه‌ها را تيز يا كوتاه نكنيد هيچ وقت كناره‌هاي ناخن را برنداريد. آنها را به هيچ‌وجه با دست نكنيد و گوشت كناره ناخن را زخم نكنيد. در صورت وجود بيماري ناخن فرو رونده مزمن به هيچ‌وجه آن را در خانه درمان نكنيد.
درمان پارونیشیاو ناخن فرورونده:
در مراحل اوليه بيماري توصيه مي‌شود در صورتي كه ناخن فرو رفته شرايط حادي ندارد روزانه پا را در آب ولرم و بتادين خيس داده تا ناخن خيس خورده بتواند از درون گوشت بيرون بيايد و بافت ملتهب كنار آن هم بهبود پيدا كند. در موارد معمولي اين روش تا حدودي جواب مي‌دهد. براي جلوگيري از عفونت هم بايد از يك ماده ضدعفوني معمولي مثل بتادين استفاده كرد و محيط كفش و اطراف ناخن را هميشه پاكيزه نگه داشت،درموارد حادوعفونی با نظر پزشک باید آنتی بیوتیک مناسب مصرف شود.
پانسمان هم مي‌تواند مانع از عفونت ناخن فرورونده شود. راه رفتن بدون كفش با ايجاد گردش هوا روي زخم مانع از رشد كردن باكتري‌ها مي‌شود در حالي كه محيط تاريك و مرطوب كفش اين احتمال را افزايش مي‌دهد. اما در صورت نپوشيدن كفش بايد مراقب ضربه‌ها و آسيب‌هاي وارده به پا بود. در صورت حاد شدن ناخن فرورونده و يا سوار شدن عفونت شديد روي آن به هيچ وجه اين درمان‌هاي خانگي موثر نيستند و بايد به يك متخصص مراجعه كرد.درمان موارد حاد ناخن فرورونده احتياج به يك جراحي سرپايي دارد.
درمان جراحی:
دراین روش بعد از آماده سازی وضدعفونی ناحیه عمل ماده بی حسی در دو طرف دیستال انگشت به اندازه کافی تزریق میشود وناخن فرورفته تا عمق ناخن و ماتریکس بریده وخارج شده وبا متد ویژه سلولهای ماتریکس برداشت میشود اگر این جراحی با دقت وروش اختصاصی انجام نشوداحتمال عود بیماری وجود دارد.
اين روش درد كمي را به دنبال دارد و مصرف داروي مسكن خوراكي بعد از انجام درمان مي‌تواند آن را به كلي از بين ببرد. تجويز آنتي‌بيوتيك‌هاي مناسب باعث مي‌شود عفونت به طور كامل درمان شود. هدف اصلي اين روش جلوگيري از رشد ناخن به داخل بستر است. اين روش جراحي جاي زخم به جاي نمي‌گذارد و شكل ناخن را تغيير نمي‌دهد. احتمال عود مجدد بيماري هم در اين روش در مقايسه با روش‌هاي ديگر كه در آن لبه ناخن جدا مي‌شود و يا ناخن به طور كلي برداشته مي‌شود كمتر است.
پس ازجراحی پانسمان انجام شده ولازم است یک روز درمیان پانسمان تعویض شود،2تا3بارپانسمان کافیست.
نکته مهم:
کشیدن کامل ناخن درمان این بیماری نیست وتوصیه میشودازاین روش اجتناب گردد چون بعد از مدتي ناخن دوباره رشد مي‌كند و ممكن است بد شكل و يا به سمت بالا رشد كند و دوباره مستعد بيماري پارونیشیاو ناخن فرورونده شود.
